لەگەڵ بەرزبوونەوەی ئاستی لەهەوادا بە هۆی چاڵاكی مرۆڤەوە لەزیاتر بەكارهێنانی ووزە بۆتە هۆی بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما، كە ئەنجامەكەی توانەوەی بەستەڵۆكی جەمسەرەكانی زەویە كە هاوسەنگی ئاوهەوا دەگۆڕێ بەجۆرێ كە بەرزبوونەوەی ئاستی دەریاكان وە بوونی لافاو وە وشكایی زیاترو زیاتر دەبێتە دیاردە لە شوێنە جیا جیاكانی جیهان.

گۆڕان لەئاوو هەوا كە دەبێتە هۆی گۆڕان لە سیستەمی ژینگەیی پەیوەندی راستەوخۆی هەیە لەسەر ژیانی زیندەوەران وە لەناوچوونی هەمەجۆری ژیانی وە كاریگەری دەبێ‌ لەسەر تەندروستی كۆمەڵ، چونكە لەناوچوونی ژینگەی هەمە جۆری واتە لەناوچوونی چەندەها جۆری رووەك و زیندەوەرانە كە ئەمەش زیان و كارەساتی لێ دەكەوێتەوە لەسەر هەموو ئاستێ، بەرزبوونەوەی ئاستی دەریاكان وە بوونی لافاو بەهۆی گۆڕانی ئاوو هەواوە چەندەها شاری گەورەو بچووك لە شوێنی جیا جیای جیهان لە ژێر هەڕەشەی بە ژێر ئاو كەوتنن، بەهەمان جۆر، دیاردەی بێ بارانی و ووشكایی لەزۆر شوێنی جیهان بوونەتە هەڕەشەی جددی وە راستی لەسەر مانەوەی خەڵك لە شوێنی مێژوویی خۆیان وە ناچار بە كۆچكردن دەبن، چونكە نەوەك هەرناتوانن بەردەوامی بە ژیانی ئابووری بدەن لە ڕێگەی بەرهەم هێنانی بەروبوومە كشتوكاڵیەكان و بەخێوكردنی ئاژەڵداریەوە، بەڵكوو هەتا ناتوانن ئاوی پێویست فەراهەم بكەن بۆ خواردنە وە بۆیە ناچاردەبن كۆچ بكەن بۆ شوێن و ناوچەیەكی تر لەناو خۆی وڵات یا هە تا كۆچ بكەن بۆ دەرەوەی سنووری نیشتیمانیان، وەك ئێستا رۆژانە لەهەواڵەكانەوە دەبیستین، كە چۆن خەڵك بەناو دەریاو بیابانەكاندا لە حاڵی كۆچ دان.

دروست بوونی كۆچی بە كۆمەڵ لەهەر شوێنێ بۆ شوێنێكی تر لەناو هەر وڵاتێ یا لە وڵات و كیشوەرێكەوە بۆ وڵات و كیشوەرێكی تر نا ئارامی سیاسی، كۆمەڵایەتی وە كێشەی ئابووری وە دیموگرافی لێ دەكەوێتەوە كە هەموو ئەمانە لەئەنجامدا دەشێ ببنە هەڕەشە بۆ سەر ئاشتی.

لەم شوێنانەی كە بە هەرهۆیەك بێ گرفتاری هەژاری و خراپی سیستەمی بەڕێوە بردنیان هەیە وەك وڵاتانی جیهانی سێ، گۆڕانكارییەكانی ئاووهەوا زیاترو زیاتر كاریگەری نەرێنیان دەبێ لەسەر هەموو كایەكانی ژیان بەتایبەت لەسەر ئاسایشی خۆراك.

لەبەرئەوە بۆ ئەوەی پارێزگاری لەبەرهەم هێنانی كشتوكاڵ وە ئەمجار ئاسایشی خۆراك بكرێ وەك مەرجی سە رەكی بۆ بەردەوامی ژیان پێویستە هەموولایەنە پەیوەندیدارەكان لە باڵاترین ئاستا بە هاوبەشی نەخشەی كاردابنرێ بۆ ماوەی كورت وە درێژخایەن لە بواری:

1. سیاسەتی ئاو: واتە بەكارهێنان، هەڵگرتن وە بەڕێوەبردنی ئاوهەم لەسەر ئاستی نیشتیمانی وەهەم لەسەر ئاستی هەر ناوچە یەك بە لەبەرچاو گرتنی ڕەهەندی ژینگەیی، ئابووری وە تەندروستی كۆمەڵ، وەهەروەها بەكارهێنانی سیستەمی ئاودێری مۆدێرن تا ڕێگری بكرێ هە تا لەكەمترین بە فیڕۆدانی ئاو.

2. بەردەوامی لەبەرهەم هێنانی بەروبوومی كشتوكاڵی لەسەر ئاستی نیشتیمانی: لەگەڵ گۆڕانی ئاووهەوا وە ئەم گۆڕانكاریانەی لەگەڵیا روودەدەن وەك دیاردەی روودانی لافاو وە وشكایی، گۆڕانكاری لەسەر ژینگە، كات وە وەرزی رواندن، گەشە، درەو وەهەڵگرتنی بەروبوومە كشتووكاڵیەكان روودەدات لەبەر ئەوە پێویستە.

* جێگرەوە ئامادە بكرێ بۆ ئەم بەروبومانەی كە بەهۆی گۆڕانی ئاوو هەواوە وە گۆڕان لە ژینگەی گەشەییدا ڕوودەدات و ناتوانرێ بەرهەم بێن ئەمەش لە ڕێگەی ناساندنی جۆری تازەی بەروبوومی كێڵگەیی یا جۆری تازە لەهەمان ڕووەكێكە توانایی بە رگری هەل و مەرجی ژینگەی تازە بكات.

* ئاڕاستەكردنی سیاسەت، توێژینەوە وەبەرێوەبردن لەبەرهەم هێنانی كشتوكاڵ بە ئاڕاستەی پێویستی و گونجان لەگەڵ ژینگەی ئاووهەوا.

لەگەڵ زیاتر گۆڕانكارییەكان لەئاوو هەوادا دەشێ نەتوانرێ بەردەوام وەك هەمیشە تەنها لە شوێنێكی دیاری كراوا بەروبومێكی دیاریكراو بەرهەم بێ، بۆیە دەشێ كە لە داهاتوودا بەرهەم هێنانی كشتوكاڵ لەسەر بنەمای مۆبایل بێ كە هەڵبەتە بۆ ئەم حاڵەش دیسان سیاسەت، ڕوانگە، ئامراز، كەرەسەوە بەرێوەبەرایەتی تازە پێویستە.

كەشتی نووح