یٔەو پرسیارەی، کە شەو و ڕۆژ، بەمێشکی زۆربەی تاکەکانی یٔەم کۆمەڵگایەدا دێت ئەوەیە؛ یٔاخۆ یٔەگەر نەوتی ژێر زەویمان بەجێبهێشتایە بۆ نەوەکانی داهاتوو، باشتر نەدەبوو؟ یاخود نەخێر با لەیٔێستادا سود لە خێروبێری یٔەم زێڕە ڕەشە وەربگیرێت.

ـ نەوت لە کوردستاندا، بۆ هەندێ لایەن و کەس، بووەتە نیعمەت و بۆ زۆربەی هاونیشتمانیانیش بووە بەنەفرەت و جگە لە نەھامەتی زیاتر بەدوای خۆیدا هیچی نەهێناوە. سامانی نەوت، یەکێکە لەهەرە گرنگترین سامانەکانی زۆربەی نەتەوە و وڵــاتانی جیهان، بە شمەکێکی ستراتیژی گرنگ دادەنرێت بۆ داهات و بودجەی گشتی وڵات، تا لەڕێگەیەوە خزمەتگوزارییە یٔابووری وکۆمەڵایەتییەکان بەبێ جیاوازی بۆ کۆمەڵــانی خەڵک دابین بکرێت.

نەوتی کوردستان، نزیکەی(12) ساڵە دەرهێنراوە و لەڕێگەی بۆری فرۆشراوەوە بەکۆمپانیای رۆزنەفتی ڕوسی دەگوازرێتەوە بۆ بەندەری جیهانی تورکی لەسەر دەریای ناوەڕاست، لەوێش بە نیوەی نرخی نەوتی جیهانی ھەڕاج دەکرێت، کەبەتێکرایی(15.78)دۆلارە، لەکاتێکدا تێکڕای نرخی نەوتی برێنت زیاتر لە(29)دۆلار بووە،لەنۆ مانگی ساڵی ڕابردوودا. بەداخەوە، بەهۆی ڕێککەوتنی حکومەتی هەرێم و تورکیا، ساڵانە بەدەیان ملیۆن دۆلار زیان بە یٔابووری هەرێم دەگات و بەپێی داتاکان نزیکەی (30%) داهاتی نەوتی فرۆشراو دەگەڕێتەوە گیرفانی حکومەتی هەرێمەوە! بەگوێرەی کۆتا راپۆرتی کۆمپانیای دیلۆت، لەھەر سێ مانگی(نیسان و یٔایار و حوزەیران)ی ساڵی رابردودا، هەرێم لەبری قازانج(76)ملیۆن دۆلار زیانی بەرکەوتوە! لە ماوەی یٔەم سێ مانگەدا، ھەرێم(38)ملیۆن بەرمیلی بەنرخی(15.78)دۆلار فرۆشتوە. بەپێی هەمان ڕاپۆرت، لەو ماوەیەدا خەرجییەکانی بواری نەوت لەداهاتەکانی نەوتی فرۆشراو زیاتر بووە!! هەروەها لەڕاپۆرتەکەدا هاتووە،نزیکەی(15%) داهاتی نەوتی هەرێم بۆ تورکیــــا دەچێت! یەکێکی تر لەگرفتەکانی بەردەم ئەم پرۆسەیە،زۆری تێچونی بەرهەمهێنانی نەوتەکەیە،کەنزیکەی (20)دۆلارە بۆ هەر بەرمیلێک. بەشێکی تری نەوتی کوردستان، بەڕێگای تەنکەر دەگوازرێتەوە بۆ دەرەوە و لەمەزادی یٔاشکرای ناڕەسمیدا دەفرۆشرێت، کەدیسان بەداخەوە یٔەمەش هەروا بەهەدەردان و بەفیڕۆدانی دارایی زۆری تێدا دەکرێت و بەزیانی هەرێم کۆتایی دێت.

یٔەوەی بارەکەی زیاتر قورستر کردووە یٔەوەیە؛ کە هەرێم لەڕووی یاسایی و نێودەوڵەتییەوە ناتوانێت نەوتەکەی هەناردە بکات و یٔەندام نیە لەڕێکخراوی یٔۆپیک، هەموو یٔەمانە بەربەستن لەبەردەم هەناردەکردندا. حکومەتی هەرێم، لەکاتی دەرهێنان و هەناردەکردنی نەوتدا، بەبیانوی یٔابووری سەربەخۆ و بودجەی سەربەخۆ، ئەم پرۆسەیەی دەست پێکرد، بەڵام لەدوای دەیەیەک لە هەناردەکردنی نەوت، نــە یٔابووری سەربەخۆ هاتەدی و نە هەرێمی کوردستان بەرەوپێشەوە چوو، بگرە گۆڕانکارییەکان لەدوای پرۆسەکەوە بەخراپ بەسەر یٔابووری هەرێم و دانیشتوانەکەیدا شکایەوە، هەر یٔەم مەلەفەیە، بووەتە ڕێگر لەبەردەم ڕێکەوتنی هەولێر و بەغدا، تایٔێستاو دوای خوێندنەوەی دووەمی بودجەی گشتی(2021)ی عێراق لەیٔەنجومەنی نوێنەران، ھێشتا ڕێککەوتنی سیاسی و یاسایی یٔیمزا نەکراوە، هەربۆیە مەترسی گەورە هەیە لەسەر پشکی هەرێم، کەبڕی پێشنیارکراوی ڕەشنووسەکە بە(12.67%)دانراوە، بەمەرجی ڕادەستکردنی (250)هەزار بەرمیلی ڕۆژانەو نیوەی داهاتی ناوخۆ و خاڵەسنورییەکانی هەرێم.