نەخۆشی شەكرە یەكێكە لە نەخۆشی یە درێژخایەن، وەك دەزانین كاریگەریە لاوەكیەكانی نەخۆشی شەكرە زۆر زۆرە لەسەر هەموو ئەندام و كۆ ئەندامەكانی لەش وەك كاریگەری لەسەر مێشك و دەمارەكان، گورچیلە، دڵ، چاو.

لەگەڵ ئەمانەش كاریگەریەكی بەرچاو دەبینرێ لەسەر دروست بوونی هەوكردن و ئازار

لەجومگەكان بەستەرو ریشاڵ و وەتەرەكان یەكێك لە نموونە بەرچاوەكان هەوكردن و ئازار لە جومگەی شانە كە نەخۆش توانای جولەی شانەكانی زۆر كەم دەبێ یان هەندێ جار توانای جولەی هەر نامێنێ بەهۆی ئازار.

یان دەبێتە هەوكردن و رەقبوون لە بەستەرەكانی دەست كە نەخۆش ناتوانێ ناو پەلی دەستی بە ئاسایی بكاتەوە (Dupuytrens contracture)، یان سربوون و ئازار لە مەچەك و پەنجەكانی دەست (CTS).

هەندێ كاتیش دەبێتە داخورانی ئێسك، كە بەشێوەیەكی بەرچاو لە جومگەی قاچ و پێیەكان دەبینرێ (Diabetic charcot arthropathy) كە نەخۆش لەم كاتە دەمارەكانیشی بێ هێز دەبێ نەخۆش هەستی قاچەكانی لەدەست دەدات.

ئەم حاڵەتانە بەزۆری كاتێك روودەدات كە نەخۆش رێژەی شەكرەی كۆنترۆڵ نەبێ یانیش نەخۆش چارەسەری شەكرە بەشێوەیەكی رێك و پێك بەپێی رێنمایەكانی پزیشك وەرنەگرێ یان پارێزی نەكات لەو خۆراكانەی كە رێژەی شەكرە بەرزدەكەنەوە.

چارەسەر ...

بۆ چارەسەری گرفتەكانی جومگەو رۆماتیزم لە نەخۆشی شەكرە دوو شت پێویستە.

1. نەخۆش چارەسەری تەوای نەخۆشی شەكرە وەرگرێ یان چارەسەرەكانی بۆ رێك بخرێتەوە كاتێك كە شەكرەكەی هەر بەرز بوو، چارەسەری نەخۆشی شەكرە لەلایەن پزیشكی پسپۆری هەناوو رژێنەكانەوە دەبێ.

2. بۆ چارەسەری جومگەكان نەخۆش پێویستە لەلایەن پزیشكی پسپۆری جومگەو رۆماتیزمەوە چارەسەر وەربگرێ، بۆ ئەوەی رەچاوی نەخۆشی شەكرەكەی بكات و بە ئاگادارییەوە چارەسەرەكان دەست نیشان بكات بۆ نەخۆشەكە.

وە هەندێ جار نەخۆش ناتوانێ چارەسەر بە حەب وەرگرێ بۆ جومگەكە بەهۆی بەرزبوونی رێژەی شەكرە لە خوێن ئەوە لەم كاتەدا پێویست دەكات پزیشكی پسپۆر بەلێدانی دەرزی لە جومگەكە چارەسەری بۆ دەكات لەگەڵ چارەسەری سروشتی.

تێبینی ... هەندێ نەخۆشەكانی شەكرە نەك تەنها نەخۆشیەكە بەڵكو وەرگرتنی دەرمانەكان بۆ ماوەی درێژ خایەن گرفت بۆ جومگە دروست دەكەن.

بۆ نموونە بەكارهێنانی دەرزی «ئینسۆلین» (Insuln) كە دەبێتە هۆی زیاد بوونی رێژەی یورك ئەسید «Uric acid»لە خوێن ئەوا ئازارو گرفت بۆ جومگە دروست دەكات.

لەم كاتەدا دەرمانی شەكرە دەبێ هەر وەربگیرێ، بەڵام هەماهەنگی پزیشكی هەناوو جومگەو رۆماتیزم گرنگە بۆ رێكخستنەوەی دەرمانەكان.

(د. چرا كاوە حەوێزی – پسپۆری نەخۆشیەكانی جومگەو رۆماتیزم)