بزركراوەكانی پڕۆسەی پەروەردەو فێربوون!!
«۳» بزرڪراوەڪانی پڕۆسەی پەروەردەو فێربوون!!
«مامۆستا، قوتابی، پڕۆگرام، بڕوانامە»
لەوپەڕی «حڪمەت و دانایی» دا بووە خاوەنی ئەم گەردوونە لە هەووەڵی ڪتێبی ڕێنوێنی مرۆیی «قورئانی پڕخێر»دا فەرموویەتی:
«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ».
دڵسۆزانی گەلان و مرۆڤایەتی لەم دونیا پان و بەرینەدا، هەرڪات دەرڪیان بە زەرورەت و بایەخی ئەم گەوهەرە ڪردبێ، دەستبەجێ ڪەوتوونەتە بیرو مشوور خواردنی ئەو «پرسە» چارەنووس سازەوە.
وە لەڕێی ڕاستڪردنەوەو گێڕانەوەی هەق و ماف بۆ چەمڪە ڪاریگەرەڪانی «مامۆستا، قوتابی، پڕۆگرام، بڕوانامە»وە دەستیان پێڪردووە، چوونڪە دڵنیابوون دەروازەی دەربازبوون لەهەر نەهامەتێڪ، ڪلیلەڪەی لە سیستمی پەروەردەو فێربوونەوە دەست پێدەڪات، وە لەوێوە بە درووستی و شێنەیی، شۆڕ دەبێتەوە بۆ گشت ڪایەو بوارەڪانی دیڪە. جا꞉
ـ یەڪەم بزرڪراو پێگەی «مامۆستا»یە لەنێو ڪۆمەڵگادا، وەڪ پەروەرشیار.. دەی هەتاوەڪوو ئەو مافە «هەق و ڕەواو سرووشتیە»ی پێنەبەخشرێتەوە ئەوە ئیتر هەر لە هەووەڵەوە پڕۆسەڪە لاسەنگ و خوارو خێچ دەرچێت.
پێگەی مامۆستا، لەڕووی «مەعنەوی ماددیەوە» ڪارو ئەرڪی دەسەڵات و ڪۆمەڵگەیە ڪەوا بە مەمنوونی، بۆی بگێڕنەوەو ببنە پارێزەرشی.
ئاخر چۆن چۆنی پڕۆسەی «پەروەردەو فێربوون» ئەڪەوێتە سەر ڕەوتی ئاسایی و سرووشتی خۆی لە حاڵێڪدا «مامۆستا» لەسەر شەقام بێت، بۆ شڪۆو ژیانی هاوار بڪات و دەسەڵاتیش خەمساردو بێباڪ و ڪەڕو ڪاس بێت؟!
یاخود بە زۆرو هێز ناچار بڪرێت بڕواتەوە خوێندگاڪان و نزیڪ بە وەرزێ خوێندن بەڕێڪات بەبێ مووچە!! لەحاڵێڪدا تەواوی فەرمانبەران، چاویان لەسەر هاتنەوەی سەرشەقامی «مامۆستا» بێت بۆ داواڪردنەوەی مووچەڪەیان!!
ـ دووەم بزرڪراو «قوتابی»یە، ڪە موڵڪ و سەروەت و سامانی «مرۆیی» داهاتووی گەل و نیشتمانە، ئەم گەوهەرە بەنرخە وا لەبەردەم «مامۆستا»دا بەو حاڵەوە ڪە بۆی درووستڪراوە!! جگە لەوەش قوتابی زۆر بێ هیوا ڪراوە لە خوێندن، بەڵڪو سەرقاڵڪراوە بە چەندین شتی ڪاتڪوژو لەناوبەری تواناو لێهاتنەڪانی، وەڪ بێسانسۆری «تۆڕەڪان»و هەرزان دەستڪەوتنی «سەرگەرمییەڪان».
ـ سێیەم بزرڪراو «پڕۆگرامی خوێندنە»، لە واقعدا پڕی جانتایێ «پەرتووڪ» وا بە ڪۆڵ و شانی قوتابییەوە، بەڵام وەڪ لە زاری پەروەشیارانی پڕۆسەڪەوە وتراوەو بیستراوە، ئەوانە پڕۆگرامی «بازرگانین» نەڪ «فێرڪاری»!!
پڕۆگرام پێویستە «ڪەم و پووخت» بێت نەڪ «زۆرو بۆر»، بەجۆرێڪ دابنرێت هەم تواناو لێهاتن و ڪارامەیی قوتابی بجوڵێنێ و پەرەی پێبدات، وەهەم شەوق و زەوقی پڕجۆش و خرۆش بڪات.
واتە پڕۆگرام دەبێت قوتابی بۆ ژیانسازی و خۆشبەختی، سازو ئامادە بڪات، نەوەڪ بۆ بێهەرمانی و بێڪاری و بەتاڵەیی.
لەگەڵ «پڕۆگرام»دا پێویستە میڪانیزمی جێبەجێڪردنیشی ڕێڪوپێڪ بڪرێتەوە، داخیگرانم، قوتابی «پۆل و قۆناخ» دەبڕێت بەڵام خوێندەوارییەڪەی ڪاڵ و ڪرچەو بوارە پەروەردەییەڪەشی ڪزو لاوازە.
ـ بزرڪراوی چوارەم ڕەواج و بەهای «بڕاوانامە»یە، بەداخەوە ئەوە بووەتە دیاردە، ساڵانە هەزاران خاوەن بڕوانامەی جۆراوجۆر دەردەچن و لێدەبنەوە لەخوێندن، بەڵام شتێ ڕەواج و بازاڕی نەبێت بڕوانامەیەو خاوەنە بێنازەڪەشی وێڵە بەدوای هەلی ڪارەوە!!
ئاخر ئەو «تخصص» و تایبەتمەندیانەی بۆ «قوتابی» دانراوە بەدەستی بهێنێت، لە واقعی ژیاندا خوازراو نین، چوونڪە لە واقعی ژیان و بازاڕو ڪاردا، ڕەواج و بەهاو ڕۆڵ و خواستیان نییە.
بەهیوای ئاوڕدانەوەیەڪی وردو زانستی بۆ چارەسەری ئەم گرفتارییە، لەلایەن خودی «ڪۆمەڵگە» خۆیەوە، ئەوەش پێویستی بە بێداری و بەئاگاهاتنەوەو هەستانەوەو هاتنە سەرخەت و ڪۆششی پێویستی «نوخبە»ی ئەم گەل و نیشتمانە ماندووڪراوە هەیە.
