پێکهێنانی حکومەتی خۆجێیەتی لە پارێزگای کەرکوک
كوردی عربي كرمانجى English

هه‌واڵ وه‌رزش وتــار دیدار و چاوپێكه‌وتن فۆتۆگه‌له‌ری ڤیدیۆگه‌له‌ری ده‌رباره‌ی ئێمه‌
x

پێکهێنانی حکومەتی خۆجێیەتی لە پارێزگای کەرکوک

بەپێی یاسای ژمارە (٤)ی ساڵی ٢٠٢٣، لە یاسای هەموارکراوی سێیەمی یاسای هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی پارێزگا و قەزاکانی ژمارە (١٢)ی ساڵی (٢٠١٨) بێ، دەبێ ئەو حەوت لایەنە سیاسییەی کورسیان بەدەستهێناوە لە ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک، تێگەیشتنی هاوبەش دروست بکەن و بسازێن، و هەر چوار پێکهاتەکە (کورد، عەرەب، تورکمان، کلد و ئاشور) لەسەر دابەشکردنی دەسەڵاتەکان ڕێکبکەون وحکوموتی خۆجێیەتی پارێزگای کەرکوک دروست بکەن.

دەسەڵاتە سەرەکیەکانی پارێزگاکان بریتین لە:
پارێزگار، سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگا، جێگری پارێزگار (کارگێڕی و هونەری)، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگا و بڕیاردەر، قائیمقامی ناوەندی کەرکوک و قەزاکانی حەویجە و داقوق و دووبز، بەڕێوەبەرایەتە گشتیەکان (پەروەردە، تەندروستی، کشتوکاڵ،...) سەرۆکایەتی شارەوانی کەرکوک، شارەوانیەکان (قەزاکان)، بەڕێوەبەری پۆلیسی کەرکوک،...

بەپێی بڕگەی چوارەم لە مادەی (١٣)ی (کە تایبەتە بە هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک)یاسای ژمارە (٤)ی ساڵی (٢٠٢٣)، کە ئەمە دەقەکەیەتی: (دەسەڵات دابەش دەکرێ بە دادوەرانە، بەجۆرێ هاوبەشی پێکهاتەکانی پارێزگا مسۆگەربکات، بەبێ لەبەرچاوگرتنی ئەنجامی هەڵبژاردنەکان.)

دەبێ دەسەڵاتەکانی پارێزگای کەرکوک بە شێوەیەکی دادپەوەرانە دابەشبکرێ بە سەر پێکهاتەکانی کەرکوک بە جۆرێ هیچ پێکهاتەیەکی لێبێبەش نەکرێ، و بەبێ رەچاوکردنی ئەنجامی هەڵبژاردنەکان لەو پارێزگایە.

بێگومان دابەشکردنی دەسەڵات بەشێوەیەکی دادپەروەرانەش هەر دەبێ ڕێوشوێن و بنەمایەکی بڕواپێکراوی هەبێ، چاکترین پێوەر و بنەماش بۆ دابەشکردنی دەسەڵاتەکانی حکومەتی خۆجێیەتی پارێزگای کەرکوک، ژمارەی دانیشتوان و ژمارەی کورسی بەدەستهاتووی هەر پێکهاتەیەکە لەو چوار پێکهاتەی پارێزگای کەرکوک.

من ڕێوشوێن و پێوەرێکی چاکتر لە ژمارەی دانیشتوان و ژمارەی کورسی بەدەستهاتووی هەر پێکهاتەیەک بەدی ناکەم بۆ بارودۆخی زەحمەت و ئاڵۆزی ئەمڕۆی کەرکوک.

بەپێی مێژوو بێ کورد لە پارێزگای کەرکوک هەمیشە زۆرینە بووە لەچاو پێکهاتەکانی تر ، لە ماوەی حکومڕانی یەکەم (١٩٦٣/٢/٨- ١٩٦٣/١٠/١٨) و دووەمی  (١٩٦٨-٢٠٠٣)بەعسیەکان، توانیان بەپێی سیاسەتی گۆڕینی باری دیمۆگراڤی وپاکتاوکردنی کورد لە پارێزگای کەرکوک باری دیموگرافی پارێزگای کەرکوک بگۆڕن بۆ بەرژەوەندی پێکهاتەی عەرەب.

بەپێی ئامارە کارپێکراوەکانی ئێستای پارێزگای کەرکوک بێ لە ماوەی (٢٠) ساڵی ڕابردوو لە دوای لە گەرانەوەی بەشێک  لە  ئاوارەکان، ڕیزبەندی ڕێژەی پێکهاتەکانی دانیشتوانی پارێزگای کەرکوک بەم شێوەیە بووە:

کورد، عەرەب، تورکمان، کلد و ئاشوری.
ڕیزبەندی کورسی پێکهاتەکانی پارێزگای کەرکوک لە هەڵبژاردنەکانی پارێزگای کەرکوک لە ساڵانی (٢٠٠٥ تا ١٨-١٢-٢٠٢٣)، کورد هەر لە پێشەوە بووە، لە ‌هەڵبژاردنەکانی (١٨-١٢-٢٠٢٣)یش ئەنجامەکان بەم شێوەیە بوە:
کورد (٧) کورسی، عەرەب (٦) کورسی، تورکمان (٢) کورسی، کلد و ئاشوریش (١) یەک کورسی کۆتا.
  بەپێی ئەم دوو پێوەرە بێ، پێکهاتەی کورد لە هەردووکیان زۆرینەیە بە بەراورد لەگەڵ هەر یەکێک لە پێکهاتەکانی تری پارێزگای کەرکوک.
بەپێی دەستور و یاسا بەرکارەکان بێ، دەسەڵاتی قەزایی و جێبەجێکردن لە عێراق بەرپرسیارە لە چاودێری جێبەجێکردنی بڕگەی چوارەم لە مادەی (١٣)ی یاسای ژمارە (٤)ی ساڵی (٢٠٢٣)، تایبەت بە هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی نوێنەران و پارێزگا و قەزاکانی عێراق.


پاشكۆ؛
 
قانون رقم (4) لسنة 2023
قانون التعديل الثالث لقانون انتخابات مجلس النواب و مجالس المحافظات و الاقضية رقم (12) لسنة 2018

 المادة ( 13 ) :
نلغى المادة (35) من القانون و تعديلاتها في القانون رقم (14) لسنة 2019 لتقرأ بالشكل الآتي:
اولاً: تقوم المفوضية العليا المستقلة للانتخابات بالتنسيق مع الوزارات المختصة (الداخلية، الصحة، العدل، التجارة، التخطيط) وممثل عن كل مكون من مكونات محافظة كركوك الاجتماعية من أعضاء مجلس النواب عن المحافظة بتدقيق سجلات الناخبين في المحافظة على الأسس الاتية:
‌أ-      المواطنون المسجلون ضمن تعداد 1957 باستثناء مواطني ناحية الزاب وناحية سركران يكونون من ضمن سجل انتخابات محافظة كركوك المعتمد لانتخابات مجلس النواب او مجالس المحافظات.
‌ب-    المرحلون العائدون الذين تخطو لجنة تقصي الحقائق للمادة (140) من الدستور او الذين سيتخطون إجراءاتها وفقاُ للشروط والضوابط القانونية المعمول بها.
‌ج-     المواطنون من سكنة محافظة كركوك الذين يثبت سكنهم من خلال البطاقة التموينية قبل عام 2003.
ثانياً: لا تعد نتائج الانتخابات اساساً لاو وضع قانوني او اداري لتحديد مستقبل محافظة كركوك.
ثالثاً: تسري أحكام هذه المادة لدورة انتخابية القادمة لمجلس النواب والدورة الانتخابية القادمة لمجلس المحافظة.
رابعاً: يتم تقاسم السلطة بتمثيل عادل بما يضمن مشاركة مكونات المحافظة بغض النظر عن نتائج الانتخابات.

 

هه‌واڵی گرنگ