ئەرێ گەلو كێ ماف هەیە خوینا كەسەكێ ب رێژت و مافێ ژیانێ ژێ بستینت؟! وەكی تێكستێن ئایینی بو مە خویا دكەن، خەلك هەمی ل دونیایێ د ئازادن ل سەر دیڤچوون و پەیرەوكرنا ئول و ئایینێن خوە، بڤی شێوەی یەزدانێ دلوڤان مروڤ یێن ئافراندین و یێن كرین سەرپشك، و هیچ زوریەك ل وان نە كریە ژبو دیڤچوونا ئایینەكێ تایبەت ل ڤێ ژیانێ، و هەمی خودان رێزن ل دەڤ یەزدانی(ۆڵقَدْ كَرَّمْنَا بَنِی ێ‌دَمَ) و مروڤ یێ ئازادە د هزر و بیراندا، ب هزر و تێگەهشتنا من بو ئایینێ ئیسلامێ، مروڤ چەند جورەكن، و هەر ئێكێ هەر وەكی خودایێ مەزن د قورئانا پیروزدا گوتی(فمن شا‌و فلیۆمن ومن شا‌و فلیكفر) هەروەسا گەلەك ئایەتێن دی ژی ل سەر ڤێ مژارێ هەنە، ژبەر گرنگی و پێدڤیا ڤی بابەتی، راستە خودێ پروگرامێ ژیانێ بو ئادەمیزادان ژ ئەسمانێن بلند ئینایە خوارێ، بەلێ مروڤ یێ سەربەست و ئازادە دڤێ قوناغا ژیانێدا، و سزا و پاداش بتنێ ل قیامەتێ هەیە، و هیچ دەستهەلاتەكێ ماف نینە ب زوری ئایینەكێ ب سەپینت ل سەر خەلكی، و مروڤ دبن چەند جورەك د ئیسلامێدا:
جورێ ئێكێ مسلمان: ئەڤە رشتنا خوینا وی یا حەرامە و نابیت بهێتە كوشتن هەر وەكی فەرموودەكا دروست ئاماژەپێكری. عن أنس بن مالك قال: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم:من صلی صلاتنا واستقبل قبلتنا وأكل ژبیحتنا فژلك المسلم الژی له ژمە الله وژمە رسوله، فلا تخفروا الله فی ژمته. رواه البخاری. ئانكو ئەوێ نڤێژا بكەت و بەرێ خوە بدەت قیبلا مە و ئەوێ دەستكوژێ مە بخوت، ئەو مسلمانە ئەو یێ دبن پاراستنا خودێ و پێغەمبەریدا سلاڤ ل سەر بن.
جورێ دووێ زومی: ئانكو ئەو كەسێن نە مسلمان دناڤ جڤاكێ مسلماناندا دژین مینا فلە و جوهی ووو. قال رسول الله صلی الله علیه وسلم : من ێ‌ژی ژمیا فأنا خصمه و من كنت خصمه خصمته یوم القیامە. پێغەمبەرێ خودێ سلاڤ لێ بن دبێژیت: ئەوێ نەخوشیێ بگەهینت كەسەكێ فلە یان جوهی، ئەز هەڤركێ ویمە و دێ هەڤركیا وی كەم ل قیامەتێ.
جورێ سیێ خودان سوز و پەیمان: ئەو كەسێن دگەل مسلمانان سوز و پەیمان هەین، ئەڤچا پەیمان چ سیاسی بن یان بازرگانی ووو. عن عبد الله بن عمرو رچی الله عنهما عن النبی صلی الله علیه وسلم قال: من قَتَڵ مُعَاهَدًا لم ێرَحْ رَائحَەَ الجنە، وإن ڕیْحَهَا تُوجَدُ من مَسِیرَە أربعین عامًا. رواه البخاری. ئەوێ كەسێ ئێكی بكوژت یێن مە سوز و پەیمان دگەل هەی، ئەو بێهنا بەهشتێ نا هەلكێشت، و بێهنا بەهشتێ چل سالان ژێ دویر بیت هەر بێهنا وێ دهێت.
جورێ چوارێ سەربەخت و بزمانێ عەرەبی دبێژنێ(مستأمن) دەمێ كەسەكێ نە مسلمان بسەرەدان و سەیران دهێت ناڤ مسلمانان، یان هەتا مسلمانا شەر و جەنگ دگەل وەلاتەكێ دیتر هەبیت و ئێك ژ وان ب فەرمی هات سەرەدانا مسلمانان كر، دڤێت بهێتە پاراستن و كەس نە كوژت، و ئایەتەكا قورئانێ بەحسێ ڤێ ئێكێ كریە. (ۆإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْڕكِینَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّیٰ ێسْمَعَ كَڵامَ اللَّهِ پُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ۚ ژَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا ێعْڵمُونَ). (6)سورە التوبە.
جورێ پێنچێ شەركەر و شەرخواز، د ئایینێ ئیسلامێدا بتنێ ئەڤ كەسە دهێنە كوشتن، ئەو كینە ؟! بێ گومان ئەون یێن دهێن شەرێ خودان باوەران دكەن، هەر وەكی یەزدانێ دلوڤان د قورئانا پیروزدا ئاماژە پێكری.(ۆقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّژِینَ یُقَاتِلُونَكُمْ ۆڵا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ ڵا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ)(190)سورە البقرە
ئەگەر نێرینەكێ بدەین ڤان ژماران، دێ بو مە خویا بیت كا چەند خەلك هاتیە كوشتن ل جیهانێ، دبێژن دەمێ ئیسپانی چووین ئەمریكا(70) ملیون كەس ژ هندوكێن سور كوشتن و باژێرێ نیویورك ل سەر كەلەخێن هندوكان هاتیە ئاڤاكرن.
سەركردێ نازی ئودلف هێتلەر(1889 --- 1945) ل سەردەمێ حكومرانیا خوە (17) ملیون كەس كوشتینە ل دویڤ بیردوزا (ئەلمانیا ل سەرێ هەمیانە - المانیا فوق الجمیع).
سەركردێ بزاڤا كومونیستان پول پوت(1928 -- 1998) یا دهێتە نیاسین ب(الخمیر الحمر) ل وەلاتێ كەمبودیا (2) ملیون كەس كوشتن.
سەركردێ كومونیستان ل وەلاتێ روسیا لینینی(1870 -- 1924) پتر ژ 8 ملیون كەسان كوشتن ل دویڤ سیاسەتا ئەگەر جیهانێ بكەین چوار پشك و سێ پشكان بكوژین بتنێ ئێك پشك ببیت كومونیست بەسە !.
سەركردێ كومونیستان ل روسیا ستالینی(1878 -- 1953) نێزیكی (28) ملیون كەسان كوشتن ل دویڤ سیاسەتا ئەوێ نە دگەل مە بیت ئەو یێ دگەل ئیمپریالزمێ.
سەركردێ كومونیستان ل وەلاتێ چینێ ماو تسی تونگ(1893 --- 1976) پتر ژ (29) ملیون كەسان كوشتن.
شەرێ جیهانیێ(1914 --- 1918) ئێكێ ژمارا كوشتیان(21) ملیون كەس بوون و ل شەرێ جیهانیێ دووێ (1939 -- 1945) ژمارا كوشتیان(50) و زوربەیا وان ژ خەلكێ سڤیل بوون.
سەركردێ حزبا بەعس و سەروكێ سوریێ حافز ئەسەد(1930 --- 2000) ژمارەكا زور ژ خەلكی كوشتن بتایبەتی ل باژێرێن حمس و حەمایێ.
سەركردێ حزبا بەعس و سەروكێ عێراقێ سەدام حوسین(1937 --- 2006) ژمارەكا زور ژ خەلكی كوشتن و پتر ژ (2) ملیون كەسان ل شەرێ ئیرانێ و عێراقێ هاتن كوشتن و زێدەباری خەلكێ دیتر، ئەڤ چەندە هەمی ل دویڤ سیاسەتا ئەگەر سەدامی گوت ئانكو خەلكێ عێراقێ هەمیان گوت.
سەركردێ رومانیا نیكولای شاوشیسكو (1918 --- 1989) ژمارەكا ئێكجار مەزن ژ خەلكی كوشتن ل دویڤ بەرژەوەندیێن خوە یێن تایبەت.
شەرێ ناڤخویێ روسیا پتر ژ (10) ملیون كەسان هاتن كوشتن.
شەرێ ناڤخویێ ئیسپانیا نێزیكی (12) ملیون كەسان هاتن كوشتن.
شەرێ وەلاتێ فێتنامێ (3) ملیون كەس هاتن كوشتن.
شەرێ ئازادكرنا عێراقێ ژ رژیما بەعسیان پتر ژ ملیون كەسان هاتن كوشتن.
وەلاتێ جەزائیرێ هەتا خوە ژ داگیركەرێن فرەنسی رزگاركرین پتر ژ (3) ملیون كەسان هاتن كوشتن و هەر ژبەر هندێ دبێژنێ وەلاتێ ملیون شەهیدان. ئەو شەرێن دناڤبەرا مسلماناندا رویدان، ژمارەكا زور هاتینە كوشتن، بەلێ من نە دیتیە ب ژمارە چ ژێدەران بەحس كربیت.
ژمارا كوشتیان ژ بێ باوەر و خودان باوەران ل سەردەمێ پێغەمبەری سلاڤێت خودێ ل سەر بن گەهشتن (1018) كەسان.