زۆرجار كە باس لە خوێ دەكرێت، دەوترێت خواردنی زیانی هەیەو بە ژهری سپی ناودەبرێت، بەڵام جگە لەزیان خۆی سوودی خۆی هەیەو كانزایەكی سەرەكییە كە بۆ خۆشكردنی تام لەخواردن و خواردنەوە بەكار دێت.

(د. كامەران بایز) باس لە سودەكانی خوێ بۆ جەستە مرۆڤ دەكات و دەڵێ:

1. خوێ یارمەتیدەرە بۆ پاككردنەوەی جەستە بە هۆی بوونی كلۆرو سۆدیۆم و یارمەتیدەرە بۆ پاراستنی.

2. هاوسەنگی لە نێوان شلەمەنییەكانی ناو جەستە رادەگرێت.

3. تەندروستی دڵ و جگەرو گورچیلە دەپارێزێت.

4. یارمەتیدەرە بۆ كەمكردنەوەی پەستانی خوێن.

5. كاریگەری لەسەر كارو جووڵەكانی دەمارو مێشك هەیە.

6. كاریگەری لەسەر پێست و نوێكردنەوەی خانە مردووەكانی هەیەو سوڕی خوێن لە رووخساردا چاڵاك دەكات.

7. دەركەوتنی چرچی و هێڵی وردی سەر پێست كەمدەكاتەوە.

8. ئاوسانی ژێر چاوەكان كەمدەكاتەوە.

هاوكات خوێ چەندان سوودی گرنگیشی هەیە كە لە بواری جوانكاری و پاكوخاوێنیدا بەكاردەهێندرێن و دەتوانن سوودی لێ وەرگرن، وەك ئەمانە، خوێ بەسەر ڕەفەكانی ناو چێشتخانەو كەوەنتەرەكەتدا بڕێژەو مێروولە لەو شوێنانە دوور دەكەوێتەوە. ئەگەر سفرەو چەرچەف و پەردە پەڵەیان تێكەوت، ئەوا بەر لەوەی بیانشۆیت، بیانخەرە ناو تەشتێك خوێ و ئاوەوە، خوێ پاكەرەوەیەكی گونجاوە بۆ ئەو بەكتریایانەی ناو دەم كە بۆن دروستدەكەن.

ئەو دكتۆرە باس لە زیانەكانی زۆر خواردنی خوێ دەكات و دەڵێ: زیانەكانی زۆرخواردنی خوێ، بێگومان هەر شتێك زۆر بەكاری بێنین كاریگەری خراپی لەسەر جەستە هەیەو بەشی زیانمان پێدەگەیەنێت، زیانی زۆر خواردنی خوێ وەكو،

1. زۆرخواردنی خوێ پەستانی خوێن بەرزدەكاتەوە.

2. مەترسی توشبوون بە شێرپەنجەی گەدە زیاد دەكات.

3. هۆكارە بۆ زیادبوونی كێش و قەڵەوی.

4. هەڵئاوسانی گورچیلە بەهۆی زۆر خواردنی خوێ دروستكردنی و دروستبوونی بەردی گورچیلەو رمڵ و هەوكردن و خاوكردنەوەی كاری گورچیلەكان. زۆر خواردنی خوێ پوكانەوەی ئێسك بەدوای خۆیدا دێنێت.

5. خواردنی زۆری خوێ، نەخۆشییەكانی دڵ و شێرپەنجە زیاتر دەكات، چونكە خوێ، ئەو پێكهاتەیەی كە بە ژەهرە سپییەكە ناسراوە، توێژینەوە پزیشكییەكان دەڵێن، لە بەریتانیا بەهۆی بێبەرنامەیی بەكارهێنانییەوە، زیاتر لە (10) هەزار كەس تووشی نەخۆشی دڵ بوون و زیاتر لە هەزارو (500) كەسی دیكەش تووشی شێرپەنجەی گەدە بوون.

دەشڵێت: خوێ، یەكێكی دیكەیە لەو پێكهاتانەی كە بە ژەهری سپی ناسراوەو زیادەڕەویكردن لە خواردنی مەترسی بۆ تەندروستی دروستدەكات، هەربۆیە پێویستە لەكاتی بەكارهێنانی بەڕێژەیەكی كەم بەكاربێت ئەگەر بەڕێژەیەكی زۆر بەكارهات كاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لەسەر تەندروستی مرۆڤ، خوێ‌ پێكهاتەی كیمیاییەكە كە ڕێژەی (40 – 60%) ی كلۆریدە.

ئەو دكتۆرە باس لە زیانی دیكەی زۆر خواردنی خوێ دەكات و دەڵێ: زیانی زۆر خواردنی خوێ وەكو، خواردنی ڕێژەیەكی بەرزی خوێ ڕۆژانە دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن بەهۆی ئەوەی خوێن بە پەستانێكی بەرز بە لوولەكانی خوێن دا دەڕوات بەمەش پەستانی خوێن بەرز دەكاتەوە. تووش بوون بە شێرپەنجەی گەدە زیاد دەكات بەهۆی زۆر خواردنی خوێی ڕۆژانە. هەڵئاوسانی گورچیلە بەهۆی زۆر خواردنی خوێ دروستكردنی بەردی گورچیلەو رمل و هەوكردن و خاوكردنەوەی كاری گورچیلەكان. پوكانەوەی ئێسك بەهۆی بەكارهێنانی بڕێكی زۆر خوێ كە دەبێتە هۆی نەمانی كالسیۆم لەناو ئێسكداو فڕێدانە دەروەی كالیسیۆم لە ڕێگەی میزەوە ئەمەش دەبێتە هۆی پوكانەوەی ئێسك، هۆكارە بۆ سەرئێشە بەهۆی وشككردنەوەی جەستەو ئێسك، هەڵئاوسان بەهۆی زۆر خواردنی خوێ دەبێتە هۆی هەڵئاوسانی مەچەكی قاچ، هۆكارە بۆ زیادبوونی كێش و قەڵەوی، هۆكارە بۆ دروستبوونی شەكرەی جۆری دووەم. زۆرجار كە باس لە خوێ دەكرێت، دەوترێت خواردنی زیانی هەیەو بە ژهری سپی ناودەبرێت، بەڵام جگە لەزیان خۆی سوودی خۆی هەیەو كانزایەكی سەركییە كە بۆ خۆشكردنی تام لەخواردن و خواردنەوە بەكار دێت، خواردنی خوێ، زیانێكی گەورە بە تەندروستی مرۆڤ دەگەینێت، پسپۆڕانی بواری پزیشكیش بەردەوام هۆشداری دەدەنە خەڵك، خۆیان لە زۆر خواردنی خوێ بپارێزن، بەو پێیەی وەك ژەهری سپی وایە، ئەگەرچی یەكێك لەو مادە خۆراكیانەیە كە تام و بۆنی خۆراكەكان چێژبەخش دەكات. زیانەكانی زۆر خواردنی سوێری یان خوێ وەكو، بەرزی فشاری خوێن. سستی دڵ و تەسك بوونەوەی خوێنبەرەكان. جەڵتەی دڵ و جەڵتەی دەماغ. سستی گورچیلەكان و دروستبوونی بەرد. شێرپەنجەی گەدە.

رۆژنامەی هەولێر