ئەڤ جۆرێ ڕێڤەبرن و سیاسەتا ل وەڵاتێ مە د درێژاهییا (33) ساڵاندە هاتییە کرن، هەمى سەکتەرێن سیاسى و یێن ژیارێ د ڕێیا ڕەشتاریدە هاتینە هاژۆتن، هەتا گەهشتینە کڤاندا نهاڵا ژنافچۆنێ و بەرەڤ نێزیک هەلوەشیانێ، ئەو بخوە بخوە ئێکە ژ سەرسورمان و عەجێبیێن سیاسەتێ ل سەر ئاستێ هەمى جیهانێ!
ئەز ب خوە ئەڤێ کێشەیا پر ئاڵۆز ب ڤی ئاوایێ دبینم:
ئەگەر دژمنەکێ سەرسەخت سیاسەتکرنا مللەتەکێ ب بەڵێندارى و قونتەرات "contracting" هەمبەر کرییەکا زەبەلاح دابایە هندەک بەڵێندەرێن (موقاولێن) زۆر زیرەکێن بێ هەست و دل ب مەرجێ پڕ پڕ خرابکرنێ، ب خۆدێ ئەز باوەرناکم لایەنێ بەڵێندەر کاریبا وەکى ڤێ خرابکارییا سیاسەتمەدارێن مە کرین ئەوى کربا!
ئەگەر ئەڤرۆ هەر کەسەکێ ژ خەلکێ هەرێما کوردستانێ یان ژى ئێکە بیانى ڤێ پرسیارێ بکتن: باشە چ کاودانێن نەچاریێ بوون، ئەو چ تەنگاڤى و ڕەوشا ئاوارتە بوو هوین – ئانکۆ باڵادەست و سیاسەتمەدارێن هەرێمێ- پاڵدایین هوین دەمێ پەرلەمان و حکۆمەتا خوە ب سەرڤە ببن و بێخنە ل ژێر شیرێ دادگەها فیدرالى و شیرێ بنەمایێن یاسایێن گشتى هەتا حوکم ل سەر ئێکسپایەرا هەر دووان ب دەرکەڤتن، بەرسڤ هیچ، تەنها خرابکارییا سیاسى و خرابکارئانینا دەستهەڵاتێ پێخەمەت بەرژەوەندیێن نەڕەوایێن تایبەتن نە تشتەکێ دیتر.
نە ئەڤە ب تنێ ژى بەلکى ئەڤە یا دویماهیێیە، بەریا ڤێ ژى هەمى خرابکارییە، بەرێ خوە بدە جڤاتێن پارێزگەهێن کوردستانێ ئەڤە نێزیکى (20) ساڵانە، ژ 2005 وەرە هەتا نهۆ جارەکێ ب تنێ هەلبژارتن هاتینە کرن و ئەنجۆمەن و حکۆمەتێن خوجهى بەریا دەهـ ساڵان ل ساڵا 2014 هاتینە نویکرن، ئەڤە نەهـ ساڵێن دن ژى ل سەر (دەم ب سەرڤەچۆنا) دویماهى جڤاتێن پاڕێزگەهـ و حکۆمەتێن خوجهیێن هەر سێ پارێزگەهان دەربازبوون!
ئەگەر هۆسان پشتپشتکى (Back) ئەم ڤەگەڕین و ل دۆر هیچ تشتەکێ نە ئاخڤین ئەلبەتە ئەم نەشێن بەحسێ ئەنجۆمەنێن باژێرڤانییان نەکین، هەمى دزانن ئەم یێن بەرەڤ چارێکا چەرخى دچن ل سەر بۆرینا ئێکەم کریارا هەلبژارتنان ئەوا ل هاڤینا ساڵا 2001ێ هاتینە کرن.
و بەحسێ سازیێن دیتر ژ کومەڵ و ئێکەتى و سەندیکایێن پیشەیێن جودا جودا هەما نەکە، ب خوە ئێکێ ب تنێ ژى نیڤ یان هەتا چارێکا شەرعییەتێ نەمایە، ل فێرێ تەنها ئەم ل دۆر "دەمێ یاسایێ" هەلبژارتن و گرێدانا کونگرەیێن وان دەزگەهێن بەحس ژێ هاتیە کرن دپەیڤن.
واتە: کورت و کرمانج شۆلێ مەیێ سیاسى قەت بنەمایێ سەرەکیی یاسایى نینە، هەمى بناغە یێن ژناڤ چووین و گەهشتینە ئاڤزەهى، کى دکارت بێژت: نەخێر وەسا نینە؟!
گەلۆ، هەتا کەنگى دێ شکاندنا پڕەنسیپێن یاسایى و پیلێنانا یاسایێ و بێ بوهاکرن و پویچکرنا سازیێن یاسایى شێوازێ ژیانێ بتن ل دەڤ دەستهەڵاتدارێن مە؟!

دێ ڤێجا وەرە ئەڤرۆ و داهاتى ل هەمبەر دێوێ دەستهەڵاتا دادوەرییا فیدرالى ل سەنتەرى، دەستێن تە نە ب دلێ تە ڤەبتن، وەکى دبێژن: دەستێ ل سەر گۆزەکێیە، پێڤە پێڤە دێ هێن هەتادگەهن....، و هەتا کودکا ڤالا دکنە لەپێت مەدا، کى ئەگەرە گەلۆ؟!
بەرسڤ یا دیارە: ئەڤ خەتێن خوەهەر و هویر ژ گای و هرچێن پیرن!
بەلێ، ئەڤ پەڤخەستن و (سەردا) بلەزا مەکرى تەنها ژبۆ پێڤاژۆکا دەزگەهێن مەزنێن سیاسى بوو، و ئەگەر چاڤێن خوە ل سیاسەتکرن و سەرەدەریکرنا بژاردەیا (تاقما) سیاسى ل گەل دۆسەیێن ئابۆرى و خوەشگوزەرانییا (ڕەفاهییەتا) هاوڵاتیێ هەرێمێ ڤەکین، بەحس ل سادەترین و ئاساییترین ئەرک و وەزیفە و کارێن دەستهەڵاتا سیاسى بکین دێ (ساڵین نەهـ هەیڤی) یا مۆچەیێن فەرمانبەران و نیڤ مۆچە و چل پێنجى ڕۆژ جارەکێ مۆچە، سێ چارێک ملیۆن بندیوار، بێ سۆتەمەنى و بێ کەهرەبى، پاشگەزییا زۆر توندا ڕەوشا پەروەردە و فێرکرنێ، هەبۆنا سوپایەکێ سەدەها هزاران گەنجێن دەرچوویێن زانکو و پەیمانگەهان بێى دامەزراندن و بێى پەیداکرنا دەرفەتێن شۆلى بۆ وان، بەڵاڤبوونا بێ کاریێ و یا هەژاریێ، هێلانا وەڵاتى و مشەختبۆن بەرەڤ ئوڕۆپا، نە یەککرنا پێشمەرگەیێن هەردوو حزبان، ئەو هەمى و گەلەک دەردەسەریێن دیتر دێ بێژن: هەى قەدا ب ڤێ سیاسەتێ کەفتى!
ب ڕاستى یێ تێدگەهت و ل گەل هندێ وژدان و هەستێ نەتەوەیى و نشتیمانى هەبت دزانت چ بەڵایێت مەزنێت هەتکبەرینە ب سەرێ ڤێ خاکێ و خەلکێ وێدا هاتینە خوار، هەمى ژ ئەگەرێ سیاسەتا پیس خراب و خەلەت، یان ژى بێژین ژ سەدەمێ نە چ سیاسەتێ.
لێ مرۆڤ بۆ خودێ بێژتن: سێ جۆرێت مرۆڤا وەکى وى جوامێرەکێ گۆتى: "ئەو خەلکە مورتاحن" ئەوژى:
- ئێکەم: دژمن و نەحەزێت ڤى مللەتى هەلبەت کەیف ب دەردەسەریا مە و ڕێکا خوەهرا سەرکێشییا دهێت.
- دووەم: تۆڕا گەندەڵکاران ژ سیاسەتمەدار و دویڤک و کوریێن وان ئەوێن قازانجدار، بێ گومان ب ڤێ ڕەوشا وان چێکرین دلخۆشن.
- سییەم: نەزان و بێ هوش، ئەو ژى دلڕەحەت و ئاسۆدەنە، مینا هوزانڤانێ هەرە مەزن (موتەنەبى) گۆتى: ذو العَقلِ يَشقى في النَعيمِ بِعَقلِهِ** وَأَخو الجَهالَةِ في الشَقاوَةِ يَنعَمُ
واتە: (خوەدى عەقل ئەو خوە دناڤا خوشییاندا ژى بت لێ هەر دناڵت – کەسێ کێم عەقلێ نەزان ژى خوە دناڤا دەردەسەریێدا یێ دلخوەشە)!