جاسم محمد شرنەخى

گەلەک جاران ئەڤ پرسیارا لۆژیکییا سادە ژ من دهاتە کرن: گەلوو ئەگەر چنە عیراقێ مەجبوور دکەن، نە جارەکى زۆر جاڕان داگێڕانێ ژ بۆ سەرکردایەتییا کوردى بکەت و وێ بیردۆزا د هیچ فەرهەنگێن سیاسیدا نەهەى، ب جهبینت ئەوا دبێژیت: "یا مە بۆ مە و یا هەوە ژی بۆ مە و هەوە" (بۆ مەژى یا ديارە مەرەم کینە؟)، واتە بۆچى حکومەتا ناڤەندییا بەغدا هەردەم خودان هەلویستەکێ ئێکجار نەرمبوویە هەمبەر نە پێگیریا بەردەواما حکومەتا هەرێمێ ب گرێبەستا ڕادەستکرنا تەنها بەهرەکێ ژ پترۆلا کوردستان ڕۆژانە دفڕوشیت، ئەوا ڕێککەڤتن و ئیمزا ژ لایێ بەغدا و هەرێمێڤە ل سەر هاتیەکرن؟!

ب ڕامانەکا دیتر ژى باشە بێژین: گەلوو ئەو چ کارتێن فشارێ بوون د دەستێن سەرکردەیێن هەرێمیدا پێى د کارین فشارەکا کارلێکەر بکەن، هەتا هەمى دەما بەغدا بۆ وان چۆکڤەدەت بۆ ئیڕادەیا نەپێگیر یا سیاسەتمەدارێن کورد و ئێکلایەنانە عیراق پێگیربیت ب گرێبەستێ، وەکى دیار مۆچەیێن فەرمانبەرێن کوردستانێ دهنارت ل گەل -هەبوونا هندەک کێشەیان وەکى گیرۆکرنێ - هەتا ل 11-11-2020 بڤر ب سەرێ مە کەڤتى و هێزێن سوننا و شیعەیا گۆتین مە: ستۆپ وە نەخۆشکر ئەگەر ژ نها و پێدا هوین پێگیریێ نەکەن، ئەم ژى پێگیر نابین و پترۆلا رێککەڤتن ل سەر هاتیەکرن ڕادەستى مە نەبیتن، ئێدێ هوین دێ پاتکا خۆ بینن و پارا ژ دەستێن مە نابینن، وەکى مە هەمیا ئەڤ چەند د هۆڵا پەرلەمانێ عیراقێدا ب چاڤێن خوە دیتین.

ب ڕاستى خوەزى مە کوردان کارتێن هێز یێن خوەیەتى بکارئینابان، ئەو نە پێگیریە ژ هێزا بایە، لێ ڕاستى ژ وێ چەندێ دویرە، تشتەکێ دییە یێ زۆر مەترسیدار ل سەر پاشەڕۆژا ڤى گەلێ کورد ئەوێ د گوهێ گایدا ڕازایى، ئەگەرێن بەردەوامیدانا وێ سیاسەتا سەیر ئەوا ئەم ل دۆر د پەیڤین ئەوە: دوو کارتێن فشارێ هەبوون، کارتێکرن ل چۆکڤەدانا سیاسیێن عیراقێ دکرن:

- کارتا ئێکەم فشارا نێڤدەولەتی ژ لایێ هێزێن مەزنڤە، نەخاسمە ئەمریکا ل سەر بەغدا ئەوا هەمى دەما ل سەر حکومەتا عیراقێ فەرزدکر داگێڕانێ بکەت، و ڕەوشا سیاسى ب هەر بهایەکێ هەبیت تێک نەچت.

- یا دویێ گراڤ و موڕاهەنەیا مەزنێن کوردان ل سەر لاوازی و بی سەر و بەریا هێزێن دیترێن عیراقێ.

ئانکو سیاسەتمدارێن مە ئەوێن هەڤسارێ ئیدارەکرنا دۆسەیا سیاسى ل گەل بەغدا د دەستێن واندا، هەمى هێکێن خوە کربین د یەک سەڵکێدا، سەڵک ژى نە یا وانایە، نەیا خۆیەتیە، یا ژدەرڤەیە!

هەر چەندە هەردوو عەقلێن سیاسى و ئیدارى دبێژنە مە: مفا وەرگرتن ژ ئەگەرێن ژ دەرڤە وەکى یێن ب لاوزایا لایەنێ هەڤڕکڤە گرێداى زۆر گرنکە، لێ د هەمان دەمدا مە ب توندى هوشیار دکەن، ئەو چەندە ب تنێ وەکى بنیاتێ ل سەر بەفرێیە، و وەکى باڵندەیێ ب چەنگەکێ ب تنێ یە، زۆر زۆر مەترسیدارە!

سیاسەتا عەقلانەیا بەرپرسیارى گەلەک یا دویر و دژە ژى ل گەل سیاسەتا سقەتا بەحسێ وێ هاتیە کرن، ئەوا ئەڤە پازدە ساڵە مەزنێن مە ل پایتەختێ عیراقێ پەیڕەو دکەن، سیاسەتا دروست ئەوە ئێکەم تشت: مە پشتبەستن کربا ب فاکتەرێن هێزا خوەیەتى، و دیسان مە مفا وەرگرتبا ژ هۆکارێ نێڤدەولەتى ژى، و پاشێ مە خاڵێن هێزا خوە ئاڕاستەى خالێن لاوازێن کاڕاکتەرێ سیاسیێ و هەڤڕکێ خوە کربا.

ئەڤ دەربێ ب سیاسەتا کوردى کەڤتى گەلەک یێ چاڤەڕێکری بوو، ئەڤرۆ نەبا دا سوبە بیت، وەکى هندەک د پاپۆڕەکا بنێ وێ کوندا بچن، دزانن نقوومبوونا وێ حەتمی و سرۆشتییە، پرس تەنها دەمە، رێکا قورتالبوونێ ژى تەنها ئەوە: هەر کون و دەرزەکا هەبیت بگرن، نەکو خەندقینێ ژبیرا خوە ببن و خوە و خەلکێ خوە ب خاپینن.